ଓଡିଶାରେ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ (Driving Licence) ପ୍ରାପ୍ତ କରିବା ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏବଂ ତାହାର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନେକ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଅତି ଜରୁରୀ ଚିଜ। ଯଦି ଆପଣ ଗାଡ଼ି କିମ୍ବା ମୋଟରସାଇକଲ୍ ଚଲାଇବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ଆପଣଙ୍କୁ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ପ୍ରାପ୍ତ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ। ଏହି ଲାଇସେନ୍ସ ଏକ ରାଜ୍ୟ ଅଥବା କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଦ୍ୱାରା ଇଶାରା କରାଯାଇଥିବା ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ ଅଟେ, ଯାହା ଆପଣଙ୍କୁ ଗାଡ଼ି କିମ୍ବା ମୋଟରସାଇକଲ୍ ଚଳାଇବାର ସ୍ୱାଧୀନତା ଦେଇଥାଏ।
ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ପ୍ରାପ୍ତ କରିବାର ପ୍ରକ୍ରିୟା
- ଅନୁଶୀଳନ ଓ ଟେସ୍ଟ
ପ୍ରଥମେ, ଆପଣଙ୍କୁ ଡ୍ରାଇଭିଂ ସିକ୍ଷା (Driving Training) ନେବା ଆବଶ୍ୟକ। ଏହି ଅନୁଶୀଳନ ମଧ୍ୟରେ ଆପଣ ଗାଡ଼ି କିମ୍ବା ମୋଟରସାଇକଲ୍ ଚଳାଇବାର କଳା ଓ ସଂରକ୍ଷଣ ବିଧି ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିପାରିବେ। - ଅନଲାଇନ୍ ଆବେଦନ ପ୍ରକ୍ରିୟା
ଓଡିଶାରେ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ପାଇଁ ଆବେଦନ କରିବା ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅନଲାଇନ୍ ମାଧ୍ୟମରେ କରାଯାଇପାରିବା। ସରକାରୀ ଇ-ଗଭର୍ନେନ୍ସ ପୋର୍ଟାଲ୍ (https://parivahan.gov.in) ରେ ଯାଇ, ଆପଣ ଆବେଦନ ଦେଇପାରିବେ। - ବୟସ ଓ ଶାରୀରିକ ସମ୍ପର୍କୀୟ ଯୋଗ୍ୟତା
ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ପାଇଁ, ଆପଣଙ୍କର 18 ବର୍ଷ ବୟସ ଥିବା ଆବଶ୍ୟକ। ତା’ପରେ, ଶାରୀରିକ ଯୋଗ୍ୟତା (Physical Fitness) ଯାଞ୍ଚ କରାଯିବ। ଆପଣଙ୍କୁ ଅଲ୍ପତମ ବିଜୁଳି ଦୃଷ୍ଟି (20/20 vision) ଓ ଶାରୀରିକ ଦୂରତା ସହିତ ଚାଲିବା ପାଇଁ ଯୋଗ୍ୟ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ। - ଟେସ୍ଟ ପ୍ରକ୍ରିୟା
ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କୁ ଏକ ରାସ୍ତା ଉପରେ ଟେସ୍ଟ ଦେଇ ଦୃଷ୍ଟି ପରୀକ୍ଷା ଓ ଚଳାଚଳ ଦକ୍ଷତା ଜାଚିତା ହୁଏ। ଯଦି ଆପଣ ସଫଳ ହେବେ, ତେବେ ଆପଣଙ୍କୁ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ଦିଆଯିବ। - ଲାଇସେନ୍ସ ପ୍ରାପ୍ତି
ଟେସ୍ଟ ପାସ କରିବା ପରେ, ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଆବେଦନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସମ୍ପନ୍ନ ହେବା ସହିତ ଆପଣଙ୍କୁ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ଇସ୍ୟୁ କରାଯିବ। ଏହାକୁ ଆପଣ ଅନଲାଇନ୍ ଭାବେ ଡାଉନଲୋଡ୍ କରିବାକୁ ପାରିବେ କିମ୍ବା ନିକଟତମ RTO କେନ୍ଦ୍ରରୁ ସେହି ପ୍ରମାଣପତ୍ର ଦେଖିପାରିବେ।
ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟଗୁଡିକ
ଏକ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କୁ କିଛି ପ୍ରମାଣପତ୍ର ଦେଖାଇବା ଆବଶ୍ୟକ। ଏହି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟଗୁଡିକ ନିମ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଛି:
- ପହଞ୍ଚିବାକୁ ଅଧିକ ସମୟ ଥିବା ଆଧାର କାର୍ଡ
- ପ୍ରାପ୍ତ ବୟସ ବିବେଚନା କରିବା ପାଇଁ ଜନମ ପତ୍ର
- ଶାରୀରିକ ଯୋଗ୍ୟତା ପ୍ରମାଣପତ୍ର (ଯଦି ଆବଶ୍ୟକ)
- ପ୍ରମାଣିତ ଠିକଣା (ଯଥା: ବିଲ୍ କିମ୍ବା ବ୍ୟାଙ୍କ ସ୍ଟେଟମେଣ୍ଟ)
- ପ୍ରାଥମିକ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଟେସ୍ଟ ପରୀକ୍ଷା ପ୍ରମାଣପତ୍ର
ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ପାଇଁ କିଛି ସୁବିଧା
- ସମୟ ସଂରକ୍ଷଣ: ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ସହିତ, ଆପଣ ବେଗରେ ଗାଡ଼ି କିମ୍ବା ମୋଟରସାଇକଲ୍ ଚଳାଇପାରିବେ, ଯାହା ଆପଣଙ୍କୁ ଦୂରସ୍ଥ କ୍ଷେତ୍ରଗୁଡିକୁ ସହଜରେ ପହଞ୍ଚିବାକୁ ସହାୟତା କରିଥାଏ।
- ସମ୍ପର୍କୀୟ ଆଧିକାର: ଏହି ଲାଇସେନ୍ସ ଆପଣଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟ ଓ ଦେଶ ଭରି ଚଳାଚଳ କରିବାର ଆଧିକାର ଦେଇଥାଏ। ଏହା ଆପଣଙ୍କୁ ଆପଣଙ୍କର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଯାତ୍ରା ଅନୁଭୂତି ଉନ୍ନତ କରିଥାଏ।
ନିଷ୍କର୍ଷ
ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ପ୍ରାପ୍ତି ପ୍ରକ୍ରିୟା ସହଜ ଏବଂ ସରଳ ଥିଲେ ବି, ଏହାର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଅଛି। ଏହି ଲାଇସେନ୍ସ ଆପଣଙ୍କୁ ନିଜ ସ୍ୱାଧୀନତା ଓ ଆନନ୍ଦ ଉପଭୋଗର ଅବସର ଦେଇଥାଏ। ତେଣୁ, ଯଦି ଆପଣ ଓଡିଶାରେ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ପ୍ରାପ୍ତ କରିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ଉପରୋକ୍ତ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅନୁସରଣ କରି ଏହା ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ପ୍ରାପ୍ତ କରନ୍ତୁ।
ଓଡିଶାରେ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ପାଇଁ ଫୀ ଧାରା
ଓଡିଶାରେ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ କିଛି ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଫୀ ରହିଛି, ଯାହା ଆପଣଙ୍କୁ ଆବେଦନ କରିବା ସମୟରେ ଦେୟ କରିବାକୁ ପଡିବ। ଏହି ଫୀ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ସମୟ ସମୟରେ ଏହାର ସଂସ୍କରଣ ହୋଇପାରେ। ତେଣୁ, ଏହି ଲେଖାରେ ଆମେ ଓଡିଶାରେ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଫୀ ଧାରା ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିବା।
1. ନୂତନ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ପାଇଁ ଫୀ
ଓଡିଶାରେ ନୂତନ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ପାଇଁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଫୀ ଧାରା ରହିଛି, ଯାହା ଆପଣଙ୍କୁ ଆବେଦନ କରିବା ସମୟରେ ଦେୟ କରିବାକୁ ପଡିବ। ଏହି ଫୀ ରାଜ୍ୟର ସେବା କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ରାସ୍ତା ପରୀକ୍ଷା କେନ୍ଦ୍ରରେ ଦିଆଯାଏ। ତାଲିକାରେ ଏହି ଫୀ ଧାରାର କିଛି ପ୍ରମୁଖ ଅଂଶ ଦିଆଯାଇଛି:
- ଅନଲାଇନ୍ ଆବେଦନ ଫୀ: ₹200 – ₹500 (ଅନୁସାରେ)
- ଲାଇସେନ୍ସ ଇସ୍ୟୁ ଫୀ: ₹200 – ₹500 (ପ୍ରକାର ଏବଂ ସେବା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ)
- ରେଜିଷ୍ଟ୍ରେସନ୍ ଫୀ: ₹300 – ₹600 (ଯଦି ଗାଡ଼ି କିମ୍ବା ମୋଟରସାଇକଲ୍ ପାଇଁ ଲାଇସେନ୍ସ ଦରଖାସ୍ତ ହୁଏ)
- ରେଟେଣ୍ଟ୍ ଫୀ (Renewal Fees): ₹500 – ₹1000
2. ଟେସ୍ଟ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏବଂ ଫୀ
ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ, ଆପଣଙ୍କୁ ଏକ ଲାଇସେନ୍ସ ପରୀକ୍ଷା ଦେବାକୁ ପଡିବ। ଏହି ପରୀକ୍ଷାରେ ଆପଣଙ୍କର ଚଳାଚଳ କ୍ଷମତା ଓ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଚଳାଚଳ ପ୍ରବନ୍ଧନ କ୍ଷମତା ଯାଞ୍ଚ କରାଯାଇଥାଏ। ଏହି ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ଏକ ଛୋଟ ଫୀ ରହିଥାଏ:
- ପରୀକ୍ଷା ଫୀ: ₹50 – ₹150
- ମାନୁଆଲ୍ ଟେସ୍ଟ (Driving Test) ପାଇଁ: ₹100 – ₹200
3. ନବୀକରଣ ଓ ପ୍ଲାସ୍ଟିକ ଲାଇସେନ୍ସ ପାଇଁ ଫୀ
ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସର ସମୟ ସମାପ୍ତ ହେବା ପରେ, ତାହାର ନବୀକରଣ କରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ। ଏହି ସମୟରେ, ଆପଣଙ୍କୁ ନବୀକରଣ ଫୀ ଦେବାକୁ ପଡ଼ିବ। ଏହି ଫୀ ସାଧାରଣତଃ ₹500 – ₹1000 ରେ ହୋଇଥାଏ।
- ନବୀକରଣ ଫୀ (Renewal Fees): ₹500 – ₹1000
- ପ୍ଲାସ୍ଟିକ କାର୍ଡ ରିପ୍ଲେସମେଣ୍ଟ ଫୀ: ₹200 – ₹300
4. ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସେବା ଏବଂ ଫୀ
ଯଦି ଆପଣ କିଛି ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସେବା, ଯଥା: ଗାଡ଼ିର ତାରିଖ ପରିବର୍ତ୍ତନ (Change of Address), ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସର ନକଲ (Duplicate License), କିମ୍ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କୌଣସି ଆବେଦନ କରିଛନ୍ତି, ତେବେ ଏହି ସେବା ପାଇଁ ଏକ ଛୋଟ ଫୀ ଦିଆଯିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ତାହା ହେଲେ:
- ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସର ନକଲ: ₹300 – ₹500
- ପ୍ରାଥମିକ ନିୟମ ଏବଂ ଗାଡ଼ି ପ୍ରମାଣପତ୍ର: ₹200 – ₹300
- ପ୍ରତିକୃତ ଆବେଦନ ଫୀ (Duplicate Application Fee): ₹100 – ₹200
5. ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଦ୍ୱାରା ସେବା ମୂଳ୍ୟ
କିଛି ସ୍ଥାନୀୟ ସେବା କେନ୍ଦ୍ରଗୁଡ଼ିକ, ଯେଉଁଠାରେ ଆପଣ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ପାଇଁ ଆବେଦନ କରିପାରିବେ, ସେଉଁଠି କିଛି ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଫୀ ମଧ୍ୟ ଦେୟ କରାଯାଇପାରେ। ଏହି ସେବା ଫୀ ପ୍ରାୟ ₹100 – ₹200 ହୋଇପାରେ।
ନିଷ୍କର୍ଷ
ଓଡିଶାରେ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ ଫୀ ଧାରା ଏହି ପ୍ରକାର ଥାଏ ଓ ସେହି ପ୍ରକାରରେ ଆପଣ ଏହା ଦେୟ କରିବାକୁ ପଡିବ। ଆପଣ ଯଦି ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ପ୍ରାପ୍ତ କରିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ଏହି ସମସ୍ତ ଫୀ ଧାରା ଓ ସେବା ସହିତ ନିଜର ଆବେଦନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ପୂରା କରିବେ।